Sosyal Fobi bir diğer adıyla sosyal anksiyete bozukluğu, kişinin karşısındaki insanlar tarafından eleştirilmekten, herhangi bir koşulda göz önünde olmaktan dolayı yaşadığı yoğun kaygı ve korkulardır.
Sosyal fobisi olan kişiler grup içinde yemek yemek, tanımadığı kişilerle sohbet etmek, kendisinden üst pozisyonda kişilerle konuşmak veya topluluk önünde sunum yapmak gibi sosyal durumlarda şiddetli ve sürekli bir kaygı yaşarlar. Bu kaygı çoğu zaman kızarma, titreme, terleme gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtiler olumsuz değerlendirilme, alay edilme ya da küçük düşme endişeleriyle ilişkili olarak kendini gösterir. Birçok insan bazı durumlarda söz konusu duyguları yaşar ancak sosyal fobide bu kaygılar çok daha yoğun olarak yaşanır.
Sosyal Fobi Belirtileri
Sosyal fobi yaşayan kişilerin aklından sosyal durum öncesi, sosyal durum sırasında ve sonrasında kaygıya neden olan düşünceler geçer. Sosyal fobide kaygı oluşturabilecek durumlarla karşılaşıldığında fiziksel ve davranışsal tepkiler ortaya çıkabilir. Bunlar genellikle şu şekildedir:
- Yüz kızarması
- Terleme
- Mide- bağırsak sisteminde rahatsızlık
- Kaslarda gerginlik ve ağrı
- Yetersizlik hissi
- Fiziksel olarak beğenilmeme düşüncesi
- Gösterilen sevgiyi hak etmediğini hissetme
- Hata yapmaktan çekinme ve mükemmel olma isteği
- Sürekli kaygı hali
- Kusursuz olmaya çalışma
- Toplumun beğenisini kazanma arzusu
- Çekinilen ortama girememe
- Bulunulan ortamdan sürekli kaçma ve gitme arzusu
- Kişilerle göz temasından kaçınma
Sosyal Fobi Nedenleri
Sosyal fobi, biyolojik, çevresel, psikolojik birçok etken dolayısıyla ortaya çıkan bir psikolojik sorundur. Bu tür bir fobinin ortaya çıkmasına neden olan etkenlerin başında sıklıkla topluluk içerisinde yaşanmış kötü bir olay gelmektedir. Sosyal fobinin oluşum nedenleri birçok faktörde sıralayabiliriz;
- Genetik yatkınlık
- Kişilik özellikleri
- Ebeveynlerin fazla duygusal olmayan ancak kontrolcü ve aşırı korumacı olan yetiştirme tarzı
- Diğer insanlarla yaşanan kötü tecrübeler
- Yaşanan travmatik olaylar
Sosyal Fobiyi Yenmenin Yolları
Sosyal fobi, bireylerin hayatını olumsuz etkileyen ve okulda, iş hayatında sorunlar yaşamasına, ailesi ve sosyal çevresi ile ilişkilerinin bozulmasına yol açan bir rahatsızlıktır. Sosyal fobinin tedavi edilmesi, bireylerin yaşam kalitelerini yükseltecektir.
Sosyal fobinin tedavisinde ilk başvurulan yöntem bilişsel davranış terapisidir. Bu psikoterapi türü, hastanın kaygılarının nedenini araştırmasına ve korkularıyla yüzleşmesine imkân sağlar. Tedavide kullanılan bir diğer yöntem ise ilaç tedavisidir. İlaç tedavisi genellikle kişileri toplum içerisinde rahatlatmak veya serotonin salınımını dengelemek amacıyla uygulanmaktadır.
