Otizm Spektrum Bozukluğu, yaygın kullanımıyla otizm, konuşmada gecikme, sosyal etkileşime girmeme, kısıtlı göz teması, sınırlı ve tekrarlanan davranış kalıplarıyla kendini gösteren ve beynin gelişimini engelleyen nörogelişimsel bir bozukluktur. Çocuğun ailesi ve çevresi ile iletişim kurmasına engel olur. İlk belirtiler üç yaştan önce fark edilir ve etkileri uzun yıllar devam eder. Belirtilerin hafif olduğu vakalarda rahatsızlığın fark edilememesi dolayısıyla tanı alma yaşı da gecikebilir. İlk fark edilme döneminde çoğunlukla aile çocuğun duyamıyor oluşundan şüphe duyar. Çocuk konuşmak istemiyor, dokunma gibi eylemlerden ve iletişimden kaçınıyordur.
Otizmin Nedenleri Nelerdir?
Son dönemlerde otizm spektrum bozukluğu tanısı alan çocuk sayısı, geçmişe göre artış göstermektedir. Bunun sebebi olarak hastalığa karşı farkındalığın artması gösterilebilir. Erkek çocuklarda görülme oranı kız çocuklarına göre daha fazladır.
Otizmin ortaya çıkış nedeni tam olarak bilinmemektedir. Genetik aktarım temelli bir bozukluk olduğu yönündeki araştırmalar fazladır. Çevresel faktörlerin de otizme neden olabileceğine dair görüşler de vardır. Ancak genetik ve çevresel faktörlerin etkileri üzerine araştırmalar devam etmektedir.
Bilindiği üzere tek başına hiçbir çevresel faktör otizme sebep olmaz, ancak görülme ihtimalini artırabilir. Bu konuda ebeveynlerin geç yaşta çocuk sahibi olması, gebelikte ilaç kullanımı, viral enfeksiyonlar, stresli gebelik, erken doğum gibi durumların çevresel faktör sayıldığı ve dolaylı yoldan otizme neden olduğu söylenebilir.
Otizmin Belirtileri
6-12 ay arası
Ay gelişimine göre ses, hece tekrarlarının olmaması veya nadir olması
Seslenmeye karşı sesli yanıt vermeme
Yetersiz göz kontağı
Konuşan kişinin yüzüne bakmama
Gülümseme ve seslenmeye tepki vermeme
Adı çağırıldığında bakmama (özellikle 9 aylık çocuklarda)
Kendi halinde olma
Kucağa alınmaya tepkisizlik
Taklit becerilerinde yetersizlik
Ortak dikkatin olmaması
3 yaş ve sonrası
Jest ve mimikleri uygun kullanmada zorluk
Yalnızlığı tercih etme
Donuk bakma
Yaşıtları gibi oyun oynayamama
Yalnız olma
Konuşma dilinin gelişmesinde gecikme
Komut alma gibi dili algılamada problemler
Zamirlerin ters kullanımı, ekolali, neolojizm ve kişiye özgü konuşma biçimi gibi konuşma sorunları
Tekrarlayıcı, basmakalıp hareketler
Değişime direnç gösterme
Koku, ses, dokunma, tat duyularına karşı az veya aşırı duyarlılık gösterme
İşlevsel olmayan şeylere ilgi duyma
Sosyal ve duygusal konulara odaklı bir sohbeti sürdürememe
Otizm Tedavisi
Otizm tanısının mutlaka bir uzman tarafından konulması gerekir. Ailenin bilinçlendirilmesi ve çocukla kuracakları iletişim konusunda danışmanlık edilmesi önemlidir. Otizm kesin tedavisi olan bir bozukluk değildir, uzun yıllar devam eder. Doğru tedavi süreci ile belirtiler azaltılabilir. Her çocuğun tedavi süreci kendine özeldir. Özel eğitim programı, terapiler ve gerekli durumlarda bozukluğa eşlik eden rahatsızlıkları dengeleyebilmek için ilaç tedavisi uygulanır.
Otizme, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Obsesif-Kompulsif Bozukluk, Tik Bozukluğu, Depresif Bozukluklar, Kaygı Bozuklukları, Uyku Bozuklukları gibi başka psikiyatrik bozukluklar da eşlik edebilir. Otizm tedavisi ile beraber bu rahatsızlıkların tedavisi de genel iyileşme süreci için önemlidir.
){kind=link}